2025 Yılına Girerken İş Sağlığı ve Güvenliğinin Stratejik Önemi
İş sağlığı ve güvenliği (İSG), sadece çalışanların korunmasına yönelik bir önlem değil; aynı zamanda işverenlerin yasal, etik ve ekonomik sorumluluğudur. 2025 yılı itibarıyla Türkiye'de iş güvenliği kültürü artık bir tercih değil, bir zorunluluk haline geldi. Yeni yönetmelikler, denetimlerdeki sıkılaşma ve dijitalleşen süreçler, OSGB’ler ve işverenler için ciddi bir hazırlık gerektiriyor.
Bu kapsamlı rehberde, Türkiye’de 2025 yılı itibarıyla geçerli olan İSG mevzuatını, işletmelere getirilen yükümlülükleri ve SEM OSGB gibi profesyonel firmalarla çalışmanın avantajlarını ele alacağız.
1. Türkiye’de İSG’nin Hukuki Temelleri: 6331 Sayılı Kanun ve Kapsamı
İş sağlığı ve güvenliği alanındaki temel yasa, 20 Haziran 2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunudur. Bu kanun ile;
- Tüm çalışanların güvenli bir ortamda çalışma hakkı yasal güvence altına alınmıştır,
- Sadece kamu ve özel sektör değil, çırak ve stajyerler de dahil olmak üzere her kesim kapsam altına alınmıştır.
1.1. Kanunun Uygulama Alanı
- 1’den fazla çalışanı olan tüm iş yerlerini kapsar,
- Kamu kurumları dahil tüm sektörlerde geçerlidir,
- Kapsam dışı olanlar: Ev hizmetleri, TSK ve Emniyet güçlerinin bazı özel görev alanları.
1.2. Temel Sorumluluklar
- Risk değerlendirmesi yapma,
- Acil durum planları hazırlama,
- Çalışanlara İSG eğitimi verme,
- Sağlık gözetimi sağlama.
Bu yükümlülükler, her yıl güncellenen alt yönetmeliklerle daha da detaylandırılmaktadır.
2. 2025’te Güncellenen İSG Mevzuatındaki Öne Çıkan Değişiklikler
Her yıl olduğu gibi 2025 yılı itibarıyla da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından bazı yönetmeliklerde revizyonlar yapılmıştır. Bunların bazıları şunlardır:
2.1. İSG Katip Üzerinden Dijital Takip Zorunluluğu
- İş yeri hekimi, İSG uzmanı ve diğer sağlık personelinin görevlendirilmesi artık sadece İSG-Katip sistemi üzerinden yapılabiliyor.
- Denetimlerde manuel görevlendirme belgeleri artık geçersiz sayılıyor.
2.2. Risk Değerlendirme Periyotları Değişti
- Az tehlikeli iş yerleri: 6 yıl → 4 yıl
- Tehlikeli iş yerleri: 4 yıl → 2 yıl
- Çok tehlikeli iş yerleri: 2 yıl → her yıl yenilenmesi zorunlu
2.3. Mobil Sağlık Taramalarına Standart Geldi
- Geçici işçiler ve dış alan çalışanları için mobil sağlık hizmetlerinin belirli aralıklarla yapılması zorunlu hale geldi.
- Kullanılan cihaz ve ekipmanların kalibrasyon sertifikalarının yükümlülüğü doğdu.
2.4. Yıllık Eğitim Saatlerinde Artış
- Tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde yıllık eğitim saatleri %20 oranında artırıldı.
3. OSGB’lerin Sorumlulukları ve 2025’te Artan Yükümlülükler
Ortak Sağlık Güvenlik Birimleri (OSGB’ler), iş yerlerine İSG uzmanı, iş yeri hekimi ve sağlık personeli temin eden, Bakanlık onaylı kurumlardır. 2025 yılı itibarıyla OSGB’ler için de sorumluluklar genişletilmiştir.
3.1. Dijital Takip ve Raporlama
- Tüm sağlık taramaları ve eğitimler dijital sistem üzerinden raporlanmak zorundadır.
- İş yerlerine aylık rapor sunmayan OSGB’lere idari yaptırımlar getirildi.
3.2. Personel Sertifikasyon Takibi
- OSGB’lerin görevlendirdiği uzman ve hekimlerin sertifika süreleri yakından izlenmeli. Güncelliğini kaybeden personel ile çalışmak artık cezai yaptırım doğuruyor.
3.3. Sektör Uzmanlığı Zorunluluğu
- Çok tehlikeli iş yerlerinde çalışan uzmanların, ilgili sektörde deneyimli olması gerekiyor. Örneğin bir maden sahasında çalışan uzman, maden İSG eğitimi almış olmalı.
4. İşverenler İçin Uyum Rehberi: Yasal Sorumluluklar Nasıl Yerine Getirilir?
2025’te işverenler, yalnızca İSG hizmeti almakla yükümlü değil; aynı zamanda bu hizmetin uygulanmasını da denetlemekle yükümlüdür.
4.1. Adım Adım Uyum Planı
- Risk Değerlendirmesi: Her yıl güncellenmeli.
- Acil Durum Eylem Planı: Tüm çalışanlar tarafından bilinir ve uygulamada olmalı.
- İSG Eğitimi: Yeni başlayanlara ve yılda en az 1 defa tüm personele.
- Sağlık Gözetimi: İşe giriş, periyodik ve işe dönüş muayeneleri ile.
- Dokümantasyon: Tüm kayıtlar, İSG Katip ve fiziksel ortamda saklanmalı.
4.2. Uyum Sağlamamanın Cezaları
- 2025 yılı itibarıyla İSG yükümlülüklerini yerine getirmeyen işverenler için cezalar 2.5 katına çıkarıldı.
- Risk değerlendirmesi olmayan iş yerine: 19.417 TL
- Eğitim vermeyen iş yerine: 13.625 TL
- Sağlık muayenesi yaptırmayan için: 17.820 TL (her çalışan için ayrı)
5. Denetimlerde Dikkat Edilen Kritik Noktalar
İş müfettişleri, 2025 denetimlerinde özellikle şu konulara odaklanıyor:
- Risk Değerlendirmesinin Güncel Olup Olmadığı
- Personel İSG Eğitim Sertifikaları
- İşe Giriş Sağlık Raporları ve Periyodik Muayene Belgeleri
- Yangın, tahliye, ilkyardım tatbikat kayıtları
- Acil Durum Planı’nın sahada uygulanabilirliği
SEM OSGB olarak bu alanlarda danışmanlık ve hazır rapor şablonlarıyla müşterilerimize destek sağlıyoruz.
6. SEM OSGB ile Yasal Uyumunuzu Nasıl Güvence Altına Alırsınız?
SEM OSGB olarak 2015 yılından bu yana yüzlerce firma ile çalışarak;
- %100 mevzuata uygun raporlama
- Denetimlere özel hazırlık paketleri
- Mobil sağlık ve eğitim hizmetlerinde yerinde çözüm
- Alanında uzman İSG profesyonelleri ile özel sektör tecrübesi
sağlıyoruz.
İşletmenizin ihtiyacına uygun size özel İSG takvimi oluşturuyor, riskleri öngörüp denetim geçirme stresini tamamen ortadan kaldırıyoruz.
7. Sonuç: Uyumlu Olmak Lüks Değil, Zorunluluktur
2025 yılı itibarıyla iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları yalnızca "yapmış olmak için" değil, işletmenin sürekliliği için zorunlu hale geldi. Denetimlerin sıkılaşması, çalışan haklarının güçlenmesi ve dijitalleşen İSG süreçleri; profesyonel bir yaklaşımla yönetilmediğinde ciddi mali ve yasal yük doğurur.
SEM OSGB olarak yanınızdayız.
Yasal uyumu birlikte sağlayalım, riski sıfıra indirelim.
